Του Παναγιώτη Τσαπόγα
Παθολόγου, Αναπλ. Διευθυντή Γ' Παθολογικής Κλινικής / Κέντρου Μεταβολισμού και Διαβήτη Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει κηρύξει το ξέσπασμα του COVID-19 ως επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος. Πάνω από 63 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι γνωστό ότι έχουν μολυνθεί.
Υπάρχουν πολλοί κορονοϊοί, που κυμαίνονται από το κοινό κρυολόγημα έως πολύ πιο σοβαρούς ιούς, όπως το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) και το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS). Είναι ιοί που έχουν μεταδοθεί από ζώα σε ανθρώπους. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι κορονοϊοί μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη στους πνεύμονες (πνευμονία), νεφρική ανεπάρκεια και ακόμη και θάνατο. Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο κατά της COVID-19.
Όπως κάθε άλλη αναπνευστική νόσος, η COVID-19 εξαπλώνεται μέσω σταγονιδίων αέρα που διασκορπίζονται όταν ένα μολυσμένο άτομο μιλάει, φτερνίζεται ή βήχει. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει από μερικές ώρες έως μερικές ημέρες ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Μπορεί να εξαπλωθεί μέσω στενής επαφής με μολυσμένο άτομο ή μέσω επαφής με σταγονίδια αέρα στο περιβάλλον (για παράδειγμα σε μια επιφάνεια) και έπειτα σε επαφή με το στόμα ή τη μύτη (εξ ου και οι κοινές συμβουλές που κυκλοφορούν σχετικά με την υγιεινή των χεριών και την κοινωνική απόσταση)
Τα κοινά σημεία είναι τυπικά συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη: πυρετός, βήχας, δυσκολίες στην αναπνοή, κόπωση και μυϊκοί πόνοι. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν εντός 3-7 ημερών από την έκθεση στον ιό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάστηκαν έως και 14 ημέρες για να εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Άτομα όλων των ηλικιών μπορούν να μολυνθούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις (πάνω από το 80%) η COVID-19 είναι ήπια, με ελάχιστα συμπτώματα, που μοιάζουν με γρίπη. Μερικοί δεν έχουν δείξει συμπτώματα ή μόνο πολύ ήπια συμπτώματα, περισσότερο σαν κοινό κρυολόγημα. Η πλειονότητα των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από τον ιό δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν για υποστηρικτική φροντίδα. Ωστόσο, σε ποσοστό έως και 15% των περιπτώσεων η COVID-19 ήταν σοβαρή και σε περίπου 5% των περιπτώσεων έχει οδηγήσει σε κρίσιμη ασθένεια. Η συντριπτική πλειοψηφία (περίπου 98%) των ατόμων που έχουν μολυνθεί μέχρι σήμερα έχουν επιβιώσει.
Οι ασθενείς με διαβήτη βρίσκονται στο προσκήνιο από τα πρώτα στάδια της πανδημίας, καθώς τα αυξανόμενα επιδημιολογικά δεδομένα αποκάλυψαν ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών κλινικών αποτελεσμάτων του COVID-19. Η υπεργλυκαιμία μπορεί να βλάψει την άμυνα του ξενιστή και ο κακός γλυκαιμικός έλεγχος έχει συσχετιστεί με λοιμώξεις.
Σύμφωνα με την παγκόσμια ομοσπονδία διαβήτη (International Diabetes Federation, IDF) τα άτομα με διαβήτη πρέπει να προφυλαχθούν ώστε να αποφύγουν να εκτεθούν στον τον ιό, εάν είναι δυνατόν. Οι συστάσεις που εκδίδονται ευρέως για το ευρύ κοινό είναι διπλά σημαντικές για τα άτομα που ζουν με διαβήτη και για όσους βρίσκονται σε στενή επαφή με άτομα που ζουν με διαβήτη.
Οι οδηγίες είναι οι εξής:
• Πλύνετε τα χέρια καλά και τακτικά.
• Προσπαθήστε να αποφύγετε να αγγίξετε το πρόσωπό σας πριν πλύνετε και στεγνώσετε τα χέρια σας.
• Καθαρίστε και απολυμάνετε τυχόν αντικείμενα και επιφάνειες που αγγίζονται συχνά.
• Μην μοιράζεστε φαγητό, ποτήρια, πετσέτες, εργαλεία κ.λπ.
• Όταν βήχετε ή φταρνίζεστε, καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με έναν ιστό ή χρησιμοποιήστε το λαιμό του βραχίονα σας εάν δεν έχετε ιστούς στο χέρι (απορρίψτε τον ιστό κατάλληλα μετά τη χρήση).
• Προσπαθήστε να αποφύγετε την επαφή με οποιονδήποτε εμφανίζει συμπτώματα αναπνευστικής ασθένειας όπως βήχα.
• Σκεφτείτε αν μπορείτε να κάνετε αλλαγές που θα σας βοηθήσουν να προστατέψετε τον εαυτό σας ή τους αγαπημένους σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να αποφύγετε τα περιττά επαγγελματικά ταξίδια;
• Αποφύγετε μεγάλες συγκεντρώσεις
• Προσπαθήστε να αποφύγετε τις δημόσιες συγκοινωνίες
• Εάν είστε άρρωστοι με συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, μείνετε στο σπίτι.
Εάν έχετε διαβήτη:
• Προετοιμαστείτε σε περίπτωση που αρρωστήσετε.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε όλα τα σχετικά στοιχεία επικοινωνίας σε περίπτωση που τα χρειάζεστε.
• Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον έλεγχο της γλυκόζης. Η τακτική παρακολούθηση μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή επιπλοκών που προκαλούνται από υπεργλυκαιμίες ή υπογλυκαιμίες.
• Εάν εμφανίσετε συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη (αυξημένη θερμοκρασία, βήχας, δυσκολία στην αναπνοή), είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
• Εάν βήχετε φλέγμα, αυτό μπορεί να υποδηλώνει λοίμωξη, οπότε θα πρέπει να ζητήσετε αμέσως ιατρική υποστήριξη και θεραπεία.
• Οποιαδήποτε λοίμωξη πρόκειται να αυξήσει τα επίπεδα γλυκόζης και να αυξήσει την ανάγκη σας για υγρά, οπότε βεβαιωθείτε ότι έχετε πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα νερού.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλή παροχή των διαβητικών φαρμάκων που χρειάζεστε. Σκεφτείτε τι θα χρειαστείτε εάν έπρεπε να καραντίνα τον εαυτό σας για μερικές εβδομάδες.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε πρόσβαση σε αρκετό φαγητό.
• Βεβαιωθείτε ότι θα είστε σε θέση να διορθώσετε την κατάσταση εάν η γλυκόζη στο αίμα σας πέσει ξαφνικά.
• Εάν ζείτε μόνος, βεβαιωθείτε ότι κάποιος στον οποίο μπορείτε να βασιστείτε γνωρίζει ότι έχετε διαβήτη, καθώς μπορεί να χρειαστείτε βοήθεια εάν αρρωστήσετε.
• Κρατήστε ένα τακτικό πρόγραμμα, αποφεύγοντας την υπερβολική εργασία και να κοιμάστε καλά.
