Δερματολόγου-Αφροδισιολόγου
Δερματολογική Κλινική Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Η ροδόχρους ακμή (αcne rosacea) είναι μία συχνή, χρόνια φλεγμονώδης δερματοπαθεια. Πρόκειται για μια συνήθη κατάσταση που συχνά συνοδεύεται από διάχυτο ερύθημα - flushing (κοκκινίλα) κυρίως στο πρόσωπο, στις παρειές, το μέτωπο, τη μύτη και τον πώγωνα. Μελέτη στη Μεγάλη Βρετανία αναφέρει πως η επίπτωση της νόσου ανέρχεται σε 4.000-5.000 νέα περιστατικά το χρόνο. Γενικότερα, η νόσος είναι συνηθέστερη στην Καυκάσια φυλή και στους ανοιχτόχρωμους ανθρώπους και περιλαμβάνει το 3-10% των λευκών βορειοευρωπαίων. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε ηλικία συχνότερα μεταξύ 30 και 50 ετών, ενώ φαίνεται να προσβάλλει κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Αν και η αιτιολογία της νόσου θεωρείται ακόμα άγνωστη, έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι πιθανοί παράγοντες όπως γαστρεντερικές διαταραχές, μικροοργανισμοί και παράσιτα (π.χ. το Demodex Folliculorum), αγγειακές διαταραχές, καθώς και ανωμαλίες της τριχο-σμηγματογόνου μονάδας στο κεντρικό τμήμα του προσώπου. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η γενετική προδιάθεση και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Τέλος, εξάρσεις της νόσου συνδέονται με τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (αγγειοδιασταλτικά) αλλά και με τη χρήση καλλυντικών προϊόντων ακατάλληλων για τον τύπο δέρματος του ασθενή. Όλοι αυτοί οι παράγοντες οδηγούν σε παροδικό, επίμονο ή μόνιμο ερύθημα του προσώπου με ή χωρίς φλεγμονώδεις αλλοιώσεις (βλατίδες και φλυκαινίδια) και τηλεαγγειεκτασίες (ευρυαγγείες).
Σημαντικό λοιπόν είναι να γνωρίζουμε τους επιβαρυντικούς παράγοντες οι οποίοι είναι αβλαβείς σε άτομα που δε νοσούν, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε έξαρση στα άτομα που εμφανίζουν προδιάθεση στη συγκεκριμένη δερματοπάθεια. Σε αυτούς ανήκουν η έκθεση στο ήλιο, το στρες, ο ζεστός καιρός, η έντονη άσκηση, το αλκοόλ, κυρίως το κόκκινο κρασί, τα ζεστά μπάνια, τα ζεστά ροφήματα ή πικάντικα φαγητά.
Ποιοι τύποι ροδόχρου ακμής υπάρχουν;
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρία υπάρχουν 4 διακριτά στάδια της νόσου, καθώς και διάφορες παραλλαγές της. Ως στάδιο 1 ορίζεται ο ερυθηματοτηλαγγειεκτασικός υπότυπος με το παροδικό ερύθημα (flushing) ή το μόνιμο ερύθημα με ή χωρίς τηλαγγειεκτασίες. Ο 2ο τύπος περιλαμβάνει τον βλατιδοφλυκταινώδη στον οποίο επικρατούν οι βλατίδες και οι φλύκταινες. Ο 3ος υπότυπος (Φυματώδης) χαρακτηρίζεται κλινικά από πάχυνση του δέρματος και το σχηματισμό φυμάτων στο κέντρο του προσώπου κυρίως στη μύτη (ρινόφυμα). Ο 4ος υπότυπος αφορά κυρίως τους οφθαλμούς και περιλαμβάνει συμπτώματα όπως αίσθηση ξένου σώματος, κάψιμο, ξηρότητα, φωτοευαισθησία, κνησμό, περιοφθαλμικό οίδημα, τηλαγγειεκτασίες σκληρού χιτώνα, και επίμονες βλεφαροεπιπεφυκίτιδες των οφθαλμών.
Σημαντικές ωστόσο είναι και οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις για τους ασθενείς με ροδοχρου νόσου. Έχει αναφερθεί ότι τα άτομα αυτά συχνά πάσχουν από κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό αυτών πιστεύουν ότι η νόσος επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της προσωπικής τους ζωής.
Γι΄ άυτο το λόγο οι προτεινόμενες θεραπευτικές λύσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενή κα να στοχεύουν στην επαναφορά της αυτοπεποίθησής του και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Θεραπεία
Για τη θεραπεία της ροδόχρου ακμής, υπάρχουν τοπικές, συστηματικές και φυσικές θεραπευτικές αγωγές ή και συνδυασμός αυτών. Ανάλογα με τους προαναφερόμενους υπότυπους της νόσου ο ιατρός θα επιλέξει τη σωστή θεραπεία με σκευάσματα μετρονιδαζόλης, αζελαϊκού οξέως, ιβερμεκτίνης, ρετινοϊκού οξέως ή άλλων σκευμασμάτων ή συνδυασμό αυτών με ίσως συστηματική εγκεκριμένη θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών κυρίως δοξυκυκλίνης ή μινοκυκλίνης, ιβερμεκτίνης ή χαμηλής δόσης ισοτρετινοίνης από του στόματος σε περιπτώσεις όπου επικρατούν οι βλατίδες και οι φλύκταινες. Συμπληρωματικά αντιμετωπίζεται με εξειδικευμένα peelings που περιέχουν βιταμίνη C, ένζυμα φρούτων, αζελαϊκό ή σαλικυλικό οξύ.
Πέρα από τη βασική θεραπεία υπάρχουν γενικά μέτρα πρόληψης, που αφορούν όλους τους ασθενείς. Αυτά περιλαμβάνουν την αποφυγή όλων των επιβαρυντικών παραγόντων όπως προηγουμένως ειπώθηκε, δηλαδή αποφυγή του αλκοόλ, της έκθεσης στον ήλιο, των ακραίων κλιματικών αλλαγών, των καυτερών και πικάντικων φαγητών, και αγγειοδιασταλτικών φαρμάκων. Σημαντική είναι η εκπαίδευση των ασθενών για σωστή χρήση αντηλιακού όλο το χρόνο και η επιλογή μη ερεθιστικών καλλυντικών και καλυπτικών προϊόντων.
Πλέον με την πρόσφατη γνώση της καταστροφής των ελαστικών ινών, της αποδιοργάνωσης του κολλαγόνου και του συνδετικού ιστού, καθώς και της αγγειακής συμμετοχής στη ροδόχρου, γίνεται πλέον φανερή η βοήθεια που
προσφέρουν τα laser (vascular) όπως το Pulse Dye Laser ή το Nd:YAG αλλά και με συσκευές παλμικού φωτός όπως τα IPL (Intense Pulse Light) στη μείωση του ερυθήματος και των τηλαγγειεκτασιών.
Το ρινόφυμα, δηλαδή η υπερπλασία της μύτης διορθώνεται με τη χρήση laser C02 ή με δερμοαπόξεση. Μέσω της εξάχνωσης οι διογκωμένοι ιστοί της μύτης επανέρχονται στο φυσιολογικό μέγεθος
Η σωστή εκπαίδευση των ασθενών που πάσχουν με ροδόχρου ακμή είναι σημαντική όπως και η καθημερινή φροντίδα του δέρματος με τα κατάλληλα καλλυντικά και την ιδανική θεραπεία γι΄ αυτούς. Όλοι οι ερεθιστικοί παράγοντες θα πρέπει να ελαχιστοποιούνται, ειδικά όσοι οδηγούν σε παροδικό ερύθημα-κοκκίνισμα του προσώπου. Σημαντική η εφαρμογή αντιηλιακού καθημερινά με δείκτη προστασίας SPF 30 και πάνω. Όσον αφορά τη χρήση ενός διορθωτικού make up συστήνεται κάποιο σε χρώμα πράσινο χωρίς ερεθιστικά χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι τη ροδόχρου ακμή τη θεωρούμε περισσότερο σα σύνδρομο, που εξελίσσεται σε στάδια αυξανόμενης βαρύτητας, σε άτομα με προδιάθεση, και γίνεται φανερή σαν «υπερευαίσθητο δέρμα» και παροδικό ερύθημα (flushing). Για την επιτυχή αντιμετώπισή της είναι σημαντικό οι ασθενείς να απευθυνθούν σε έναν έμπειρο κλινικό Δερματολόγο, ο οποίος θα κάνει τη σωστή διάγνωση και θα συμβουλεύσει για την κατάλληλη εξατομικευμένη θεραπεία.