Δερµατολόγος ,Αν. Διευθυντής Δερµατολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν
Το ηλιακό φως έχει πλήθος ευεργετικών επιδράσεων για τον ανθρώπινο οργανισµό. Προσφέρει ευεξία, ζεστασιά, έχει µικροβιοκτόνο δράση, συμβάλλει στη σύνθεση της βιταµίνης D όπως και επιτρέπει τη λειτουργία της όρασης. Από την άλλη η ηλιακή ακτινοβολία, οι υψηλές θερµοκρασίες, η έντονη ζέστη και η υγρασία είναι µερικές από τις συνθήκες που ευνοούν την εµφάνιση ορισµένων δερµατοπαθειών τους θερινούς µήνες. Οι πιο σηµαντικές από αυτές είναι:
Mυκητιάσεις:
Οι µυκητισιακές λοιµώξεις του δέρµατος προκαλούνται από παθογόνους µικροοργανισµούς, οι οποίοι αναπτύσσονται µόλις βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες (αυξηµένη θερµοκρασία και υγρασία), γι’ αυτό και εµφανίζονται πιο συχνά τους καλοκαιρινούς µήνες.
Οι συχνότερες µυκητιάσεις που παρατηρούνται το καλοκαίρι είναι:
Ποικιλόχρους Πιτυρίαση: εκδηλώνεται µε υπόχρωµες κηλίδες που εντοπίζονται διάσπαρτες στο δέρµα συνήθως στον λαιµό, τους ώµους, τον θώρακα και την ράχη. Είναι συχνότερη το καλοκαίρι, καθώς µεταδίδεται κυρίως από την άµµο και τις ξαπλώστρες της παραλίας.
Μυκητίαση Ποδιών: ονοµάζεται διαφορετικά και το «Πόδι του Αθλητή». Εµφανίζεται στην περιοχή κάτω από τα δάχτυλα ή και µεταξύ αυτών και προκαλεί κνησµό, απολέπιση, ρωγµές και δυσοσµία. Οφείλεται στην ζέστη και στην υγρασία που υπάρχει συνήθως στις περιοχές αυτές λόγω της έντονης εφίδρωσης.
Ονυχοµυκητίαση: είναι η πάθηση που γίνεται εντονότερη τους καλοκαιρινούς µήνες και µπορεί να προσβάλει ένα ή περισσότερα νύχια, συνήθως των ποδιών µε πιο µεγάλη εκδηλώση στο µεγάλο νύχι του ποδιού. Αν και η ονυχοµυκητίαση δεν είναι άµεσα επικίνδυνη για τη ζωή, το νύχι που έχει προσβληθεί από µύκητα αποτελεί σηµείο εισόδου µικροβίων στον οργανισµό.
Ιογενείς λοιµώξεις
Μυρµηκιές σε δάχτυλα και πέλµατα: είναι δερµατικά εξογκώµατα συνήθως επώδυνα κυρίως στα πέλµατα των ποδιών που οφείλονται στον ιό των ανθρώπινων θηλωµάτων (HPV). Μπορεί να είναι στρογγυλές ή µε ακανόνιστο σχήµα, επίπεδες ή και εξογκωµένες. Δεν είναι επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισµό αλλά µεταδίδονται πολύ εύκολα και γρήγορα.
Βακτηριακές λοιµώξεις
Σταφυλόκοκκος: είναι η πιο συχνή βακτηριακή λοιµώξη, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς µήνες και σε ασθενείς µε ατοπική διάθεση. Μάλιστα, ο λεγόµενος χρυσίζων σταφυλόκοκκος µπορεί να ζήσει στο θαλασσινό νερό για αρκετές ηµέρες και να αναπαραχθεί στην άµµο, να προκαλέσει λοιµώξεις σε διάφορα µέρη του σώµατος, όπως το δέρµα και να µεταδοθεί σε άλλα σηµεία του σώµατος µε το κνησµό αλλά και µε τη σωµατική επαφή σε άλλα άτοµα.
Εγκαύµατα
Το ηλιακό έγκαυµα µια οξεία βλάβη του δέρµατος η οποία προκαλείται κυρίως από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και συγκεκριµένα από τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας UV-B. Εµφανίζεται είτε µε ένα απλό ερύθηµα µε ευαισθησία στη αφή ή και µε συνοδό πόνο είτε µε σοβαρότερες βλάβες που εκδηλώνονται όπως επώδυνες φυσσαλίδες µε οίδηµα, οροροή και κάψιµο στην πάσχουσα περιοχή. Άλλα νοσήµατα που παρουσιάζουν επιδείνωση µε τον ήλιο είναι ο επιχείλιος έρπητας, η ροδόχρους νόσος, ο ερυθηµατώδης λύκος. Υπάρχουν, όµως, και ορισµένες δερµατοπάθειες, όπως η ψωρίαση, το έκζεµα, η ακµή, όπου η προσεκτική έκθεση στον ήλιο έχει θεραπευτικά αποτελέσµατα λόγω της ανοσοκατασταλτικής δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας στη φλεγµονώδη διαδικασία των νοσηµάτων αυτών.
Φωροδερµατοπάθειες
Η Φωτοδερµατίτιδα οφείλεται σε υπερευαισθησία του δέρµατος στην ηλιακή ακτινοβολία όταν αυτή συνδυάζεται µε ορισµένους παράγοντες όπως φάρµακα, χρωστικές ουσίες και καλλυντικά προϊόντα. Τα συµπτώµατα που εκδηλώνονται συνήθως είναι ερυθρότητα, αίσθηµα κνησµού, οίδηµα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις παρατηρείται απολέπιση του δέρµατος και φυσαλίδες.
Η Φωτοδερµατίτιδα µπορεί να είναι τοξικού ή αλλεργικού τύπου:
Φωτοτοξική δερµατίτιδα είναι η αντίδραση που δηµιουργείται όταν συνδυαστεί η έκθεση του ατόµου στον ήλιο µε την ταυτόχρονη λήψη φαρµακευτικών σκευασµάτων ή µε την επαφή του δέρµατος µε καλλυντικά προϊόντα. Τα συµπτώµατα εµφανίζονται έως και 24 ώρες µετά την έκθεση του ατόµου στον ήλιο.
Φωτοαλλεργική δερµατίτιδα εκδηλώνεται όταν µια ουσία µετατρέπεται σε αλλεργιογόνο εξαιτίας της ηλιακής ακτινοβολίας. Η ουσία αυτή κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρµα. Η συγκεκριµένη δερµατοπάθεια προκαλείται από φάρµακα (αντιφλεγµονώδη, αντιβιοτικά, αγχολυτικά), καλλυντικά σκευάσµατα (σαπούνια, αποσµητικά, αντιηλιακά). Τα συµπτώµατα εκδηλώνονται εντός 48 ωρών από την επαφή µε τον αλλεργιογόνο παράγοντα και προϋποθέτουν την ευαισθητοποίηση του ατόµου στη συγκεκριµένη ουσία.
Κανόνες προστασίας
- Αποφεύγουµε τη συχνή χρήση κλειστών παπουτσιών.
- Δεν µένουµε για µεγάλο χρονικό διάστηµα µέσα στο νερό (σε θάλασσα ή πισίνα).
- Αποφεύγουµε το κολύµπι σε περιοχές που είναι πιθανόν να έχουν µολυσµένα νερά (πχ. σε βιοµηχανικές περιοχές).
- Μετά το µπάνιο ξεπλένουµε µε γλυκό νερό στεγνώνουµε καλά το δέρµα.
- Αποφεύγουµε την έκθεση στον ήλιο τις «επικίνδυνες» ώρες (11 το πρωί µε 4 το µεσηµέρι) και ειδικά οι ασθενείς µε φωτοδερµατοπάθειες θα πρέπει να αναζητούν σκιά σε εξωτερικούς χώρους και να προστατεύονται µε ειδικά αντηλιακά φίλτρα ακόµα και µε µεµβράνες στα παράθυρα.
- Τηρούµε τους κανόνες προσωπικής υγιεινής, χρήση αντιηλιακού, καπέλου, γυαλιών ηλίου.
- Αποφεύγουµε τη χρήση αρωµάτων, συνθετικών ρούχων και ερεθιστικών ουσιών.
- Τέλος, αν δούµε κάποιο περίεργο σηµάδι ή κάποιο εξάνθηµα στο δέρµα, επισκεπτόµαστε αµέσως το δερµατολόγο.
