Χαρίκλεια Γάτσιου
Ιατρός Παθολόγος
Διευθύντρια Δ’ Παθολογικής Κλινικής, Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Η Ιατρός Παθολόγος Χαρίκλεια Γάτσιου, Διευθύντρια της Δ’ Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν, μας μιλά για το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη
- Μύθος: Η αιτία του είναι η έκθεση σε ψύχος
Το κοινό κρυολόγημα οφείλεται σε λοίμωξη από ιούς με συνηθέστερο το ρινοϊό και εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα το φθινόπωρο και την άνοιξη.
- Αλήθεια: Αν τα συμπτώματα επιμένουν χρειάζεται ιατρική εξέταση
Τα συνηθισμένα συμπτώματα είναι φτέρνισμα, καταρροή, ρινική συμφόρηση, ήπιος πονόλαιμος, κεφαλαλγία και σπανιότερα ανοσμία, πυρετική κίνηση και βήχας. Αυτά διαρκούν μέχρι 7 ημέρες. Αν τα συμπτώματα παρατείνονται ή επιδεινώνονται πρέπει ο ασθενής να εξεταστεί για επιπλοκές όπως ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, βρογχίτιδα.
- Μύθος: Το κοινό κρυολόγημα απαιτεί ειδική θεραπεία
Η λοίμωξη είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριορίζεται. Χρειάζεται συμπτωματική θεραπεία, δηλαδή προσπαθούμε να περιορίσουμε τα συμπτώματα. Έτσι χορηγούνται αποσυμφορητικά της μύτης (δεν πλεονεκτούν τα κορτιζονούχα) και αντιφλεγμονώδη όπως ιβουπροφαίνη. Συστήνουμε ανάπαυση, καλό φαγητό και ενυδάτωση.
- Μύθος: Τα αντιβιοτικά βοηθούν στην ανάρρωση
Το κοινό κρυολόγημα δε χρειάζεται αντιβιοτικά γιατί οφείλεται σε ιό και τα αντιβιοτικά δεν προσφέρουν καμία κάλυψη σε λοιμώξεις από ιούς παρά μόνο σε λοιμώξεις από βακτήρια. Επίσης, δε χορηγούνται ούτε αντιικά φάρμακα γιατί αυτά αφορούν άλλου τύπου ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. γρίπη, Covid19). Το κοινό κρυολόγημα αυτοπεριορίζεται.
- Αλήθεια: Ο ψευδάργυρος ωφελεί στο κοινό κρυολόγημα
Ο ψευδάργυρος με ποικίλους μηχανισμούς φάνηκε σε μελέτες ότι σε δόση μεγαλύτερη των 75mg/24ωρο, στους ενηλίκους μόνο κι όχι στα παιδιά, μειώνει τη διάρκεια νόσησης και βελτιώνει τα συμπτώματα από τη μύτη. Όμως στις δόσεις αυτές δημιουργεί έντονη ναυτία και μεταλλική γεύση ενώ σε ρινικό σπρέυ προκαλεί ανοσμία. Για το λόγο αυτό το όφελος από τη χορήγηση δεν είναι σημαντικό και δε συνιστούμε τη χρήση του.
- Μύθος: Η εχινάκεια, οι βιταμίνες και τα βότανα βοηθούν στην πρόληψη και τη θεραπεία
Με βάση τυχαιοποιημένες μελέτες ούτε η εχινάκεια, ούτε οι βιταμίνες C, D, E, ούτε τα βότανα φαίνεται να βοηθούν στην πρόληψη του κοινού κρυολογήματος, ακόμη και αν κάποιος τα λαμβάνει τακτικά και καθημερινά. Επίσης σε μετα-αναλύσεις δε φάνηκε να βελτιώνουν τη διάρκεια και την ένταση των συμπτωμάτων σε κάποιον που νοσεί από κοινό κρυολόγημα.
Εκείνο που φαίνεται να επιδρά θετικά και να μειώνει τα επεισόδια κρυολογήματος είναι ο καλός ύπνος, η ισορροπημένη διατροφή και η συστηματική άσκηση.
Η γρίπη σε 5 ερωτήσεις
- Η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα είναι το ίδιο νόσημα;
Όχι δεν είναι το ίδιο νόσημα. Η γρίπη οφείλεται σε διαφορετικούς ιούς, αυτούς της γρίπης Α και Β. Εκδηλώνεται οξέως με πυρετό, βήχα, μυαλγίες, κεφαλαλγία και έντονη κακουχία, ενώ κατά κανόνα δεν έχει ρινική συμφόρηση και καταρροή. Έχει χρόνο επώασης συνήθως 2 ημέρες και μεταδίδεται με τον αέρα με σταγονίδια.
- Υπάρχει διαγνωστική εξέταση για τη γρίπη;
Ναι, υπάρχει και χρησιμοποιείται ευρέως. Λαμβάνουμε ρινοφαρυγγικό επίχρισμα και είτε κάνουμε αντιγονικό rapid test με άμεσο αποτέλεσμα αλλά με μικρότερη ευαισθησία, είτε μοριακή ανίχνευση του ιού με RT-PCR με αποτέλεσμα μετά από ένα 24ωρο αλλά με ευαισθησία πάνω από 90% και με δυνατότητα διάκρισης μεταξύ τύπων Α και Β και υπότυπων της Α (Η1Ν1, Η3Ν1).
- Εμφανίζει επιπλοκές η γρίπη;
Ναι, η γρίπη εμφανίζει επιπλοκές και μάλιστα σοβαρότερες του κοινού κρυολογήματος. Αφορούν άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών και κυρίως άτομα με υποκείμενα νοσήματα ανεξαρτήτως ηλικίας. Υψηλού κινδύνου για επιπλοκές είναι οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της κύησης, ακόμη και αν πρόκειται για νέες γυναίκες και κατά κανόνα υγιείς. Οι πιθανές επιπλοκές είναι πνευμονία είτε από τον ίδιο τον ιό είτε από βακτήριο, μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα και, σπάνια, εγκεφαλίτιδα.
- Προλαμβάνεται η γρίπη;
Ναι και το κλειδί στην πρόληψη της γρίπης είναι ο εμβολιασμός. Ο εποχικός ετήσιος εμβολιασμός στο τέλος του Οκτωβρίου μας προφυλάσσει από βαριά συμπτώματα και επιπλοκές. Στην Ελλάδα ένδειξη εμβολιασμού έχουν όλοι όσοι είναι 60 ετών και άνω, καθώς και όλοι όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα όπως χρόνιες πνευμονοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία , κάπνισμα, νεφροπάθειες, ανοσοκαταστολή και βέβαια οι έγκυες ανεξαρτήτως τριμήνου κύησης.
Παράλληλα, δεν πρέπει να αμελούμε τους απλούς κανόνες υγιεινής όπως το πλύσιμο των χεριών, τον αερισμό των χώρων και την αποφυγή συγχρωτισμού.
- Υπάρχει ειδική θεραπεία για τη γρίπη;
Ναι, υπάρχουν ειδικά αντιικά φάρμακα που αν χορηγηθούν μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων μειώνουν τη βαρύτητα και τη διάρκεια της νόσησης, αλλά και τις επιπλοκές κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Τα αντιικά χορηγούνται και ως πρόληψη στα άτομα υψηλού κινδύνου όταν αυτά έρθουν σε επαφή με άνθρωπο που πάσχει από γρίπη. Αντιβιοτικά δε χορηγούνται σε γρίπη, εκτός εάν υπάρχουν συγκεκριμένες επιπλοκές.
