Μερμίγκης Χαράλαμπος
Ειδικός Ιατρός Ύπνου, Πνευμονολόγος, Διευθυντής Εργαστηρίου Ύπνου Ερρίκος Ντυνάν
Οι σύγχρονες συσκευές καταγραφής παραμέτρων του ύπνου με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς στην εποχή μας. Πρόκειται για συσκευές που φοράμε, τοποθετούμε δίπλα μας ή στο κρεβάτι μας συνήθως με τη μορφή ρολογιών, δακτυλιδιών, στρωμάτων ή απλά εφαρμογών κινητών τηλεφώνων οι οποίες καταγράφουν τον ύπνο μας κατά την διάρκεια της καθημερινής μας ζωής. Οι συσκευές αυτές αξιολογούν τα στάδια του ύπνου ανάλογα με τις μεταβολές του σφυγμού, της αναπνοής ή των κινήσεων του σώματος που γνωρίζουμε ότι είναι διαφορετικές κατά τη διάρκεια του μη ονειρικού ύπνου (NREM) και του ονειρικού ύπνου (REM).
Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε ότι αφορά τον ύπνο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμα στάδια και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για τα αποτελέσματα των διαφόρων εφαρμογών ύπνου. Σίγουρα υπάρχουν αρκετές συσκευές που έχουν λάβει έγκριση από την Αμερικανική Ακαδημία Ύπνου (ΑΑSM) σε ότι αφορά την αξιοπιστία τους, καθώς και τους περιορισμούς στην εφαρμογή τους που πρέπει να γνωρίζουμε. Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες που διαφημίζονται καθημερινά στο διαδίκτυο υποσχόμενες θεαματικά ευρήματα ή αποτελέσματα χωρίς ποτέ να λάβουν πιστοποίηση και επιστημονική εγκυρότητα. Από την άλλη πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι συσκευές αυτές μπορεί να βοηθήσουν σε ότι αφορά την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τις διαταραχές ύπνου με απώτερο σκοπό να τον οδηγήσουν σε κάποιους κανόνες που είναι απαραίτητοι για να εξασφαλίσουν έναν ποσοτικά επαρκή ύπνο.
Περισσότερο σύνθετες συσκευές με χρήση ειδικών αλγορίθμων μπορεί να δίνουν ευρήματα σχετικά με το καρδιακό ρυθμό (ακόμη και λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος), την αρτηριακή πίεση, την ένταση του ροχαλητού και την νυχτερινή οξυγόνωση που βοηθούν στο να τεθεί η κλινική υποψία παρουσίας υπνικής άπνοιας. Η διάγνωση όμως των διαταραχών ύπνου σε περιπτώσεις κλινικής υποψίας , μπορεί να γίνει μόνο μέσα στα πλαίσια ενός οργανωμένου εργαστηρίου ύπνου και με την ειδική εξέταση που ονομάζεται μελέτη ύπνου.
Σε διαταραχές ύπνου, όπως η οξεία αυπνία που αφορά 35-40% του πληθυσμού και η χρόνια αυπνία αφορά το 10% των ανθρώπων , η χρήση των έξυπνων συσκευών μπορεί να γίνει μέρος της διάγνωσης και παρακολούθησης της θεραπείας, αρκεί να μη φτάσει στο να οδηγήσει το άτομο σε άγχος και ψυχαναγκασμό για τα καθημερινά ευρήματα της συσκευής. Ο ασθενής μπορεί σε συνδυασμό με το κλασικό ημερολόγιο ύπνου που χρησιμοποιείται στα εργαστήρια ύπνου προκειμένου να αξιολογούμε τον ύπνο στην οικία μας, να προσκομίσει τα αποτελέσματα από κάποιο ρολόι ή συσκευή καταγραφής ύπνου. Με όλα αυτά τα στοιχεία όταν ο ασθενής προσέλθει στον ειδικό ιατρό ύπνο μπορεί να δώσει ένα καλύτερο περίγραμμα της διαταραχής ύπνου από την οποία υποφέρει. Ειδικές συσκευές μπορεί να βοηθήσουν στην παρακολούθηση της εκάστοτε θεραπείας της αϋπνίας από τον γιατρό αλλά και τον ίδιο τον ασθενή. Ιδιαιτέρως σε νέα παιδιά η χρήση τέτοιων συσκευών μπορεί να τους κάνει να πειθαρχήσουν περισσότερο και να δώσουν μεγαλύτερη σημασία στις οδηγίες που τους δίνει ο ειδικός ιατρός ύπνου για τη βελτίωση της ποιότητας ύπνου τους.
Γνωρίζουμε ότι ένα από τα βασικότερα προβλήματα της εποχής μας είναι η παχυσαρκία η οποία διαταράσσει τον ύπνο μας είτε άμεσα είτε έμμεσα λόγω της εμφάνισης του συνδρόμου υπνικής άπνοιας. Η χρήση συσκευών τεχνητής νοημοσύνης μπορεί πέραν των διαταραχών ύπνου να προάγει την φυσική δραστηριότητα αλλά και τη διατροφή του ατόμου. Κάνοντας τους συνεχείς επισημάνσεις για το επίπεδο της καθημερινής δραστηριότητας αλλά και επαινώντας τους όταν πλησιάζουν ή ξεπερνούν τους στόχους φυσικής άσκησης μπορεί να βελτιώσει την προσπάθεια μείωσης σωματικού βάρους.
Συμπερασματικά η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί εάν γίνει σωστά να αποτελέσει φίλο και όχι εχθρό στην προσπάθεια ανίχνευσης και αντιμετώπισης των διαταραχών ύπνου.
