Του Ιωάννη Κ. Παπαπαναγιώτου, MD, MSc, PhD
Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογική πρόοδος έχει συμβάλει καθοριστικά στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης. Νέες τεχνικές, λιγότερο τραυματικές και περισσότερο ακριβείς, εφαρμόζονται σήμερα με στόχο όχι μόνο την ογκολογική ασφάλεια, αλλά και τη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Στο πλαίσιο αυτό, η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την αιχμή των εξελίξεων, προσφέροντας στον χειρουργό δυνατότητες που ξεπερνούν τις φυσικές ικανότητες του ανθρώπινου χεριού: απόλυτο έλεγχο κινήσεων, τρισδιάστατη όραση υψηλής ευκρίνειας και εντυπωσιακή ακρίβεια. Στη χειρουργική του μαστού, η τεχνολογία αυτή βρίσκει ιδανική εφαρμογή, καθώς αφορά έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο και ψυχολογικά φορτισμένο τομέα, όπου ο στόχος δεν είναι μόνο η θεραπεία, αλλά και η διατήρηση της εικόνας του σώματος της γυναίκας.
Ο καρκίνος του μαστού παραμένει η συχνότερη κακοήθεια στις γυναίκες παγκοσμίως. Η χειρουργική του αντιμετώπιση πρέπει να συνδυάζει ογκολογική αποτελεσματικότητα με σεβασμό στη σωματική ακεραιότητα και τη γυναικεία ταυτότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η ρομποτική μαστεκτομή αποτελεί μια πραγματική καινοτομία. Μέσω μιας μικρής τομής στη μασχάλη, μόλις 2,5 εκατοστών, αφαιρείται ο μαζικός αδένας, διατηρείται η θηλή και ταυτόχρονα πραγματοποιείται αποκατάσταση του μαστού με τοποθέτηση μόνιμων ενθεμάτων. Το στήθος διατηρεί την εικόνα του, χωρίς εμφανείς ουλές ή αλλοίωση του περιγράμματος.
Η τεχνική αυτή εφαρμόστηκε πρόσφατα για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», σηματοδοτώντας την είσοδο της χώρας μας σε μια νέα εποχή στη χειρουργική του μαστού. Είχα την τιμή να εκπαιδευτώ και να εξειδικευτώ στο Ογκολογικό Νοσοκομείο Καντιόλο του Τορίνο, υπό τη διεύθυνση του Δρ. Antonio Toesca, του χειρουργού που εφάρμοσε πρώτος παγκοσμίως τη συγκεκριμένη τεχνική.
Η ρομποτική τεχνολογία δεν είναι καινούργια. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, χρησιμοποιείται ευρέως σε ουρολογικές και γυναικολογικές επεμβάσεις. Ωστόσο, στην περίπτωση του μαστού, η εφαρμογή της ξεκίνησε το 2014 από τον Δρ. Toesca στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ογκολογίας στο Μιλάνο, με την ενθάρρυνση και επιστημονική υποστήριξη του διεθνούς φήμης χειρουργού Umberto Veronesi. Από τότε, η τεχνική εξαπλώθηκε σε εξειδικευμένα κέντρα σε Ευρώπη, Ασία και Ηνωμένες Πολιτείες, φέρνοντας επανάσταση στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.
Η ρομποτική μαστεκτομή πραγματοποιείται με τη χρήση των πλέον προηγμένων συστημάτων, όπως το Da Vinci Xi®, τα οποία επιτρέπουν μέσω μιας και μόνο μικρής τομής στη μασχάλη να πραγματοποιηθεί ολόκληρη η επέμβαση: από την αφαίρεση του αδενικού ιστού έως την αποκατάσταση του μαστού με ένθεμα. Η τεχνική είναι ελάχιστα επεμβατική, με σαφώς λιγότερο τραυματισμό των ιστών, εξαιρετικά μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών και εντυπωσιακά αισθητικά αποτελέσματα.
Κατάλληλες υποψήφιες για την τεχνική είναι γυναίκες με μικρό ή μέτριο μέγεθος μαστού που πρέπει να υποβληθούν σε μαστεκτομή για θεραπευτικούς λόγους – όταν η νόσος βρίσκεται σε αρχικό στάδιο – ή για προφυλακτικούς λόγους, όπως σε περιπτώσεις γονιδιακής προδιάθεσης (BRCA1/2). Η διατήρηση του δέρματος και της θηλής συμβάλλει καθοριστικά στην εικόνα του σώματος και τη συναισθηματική ανάκαμψη της ασθενούς.
Τα οφέλη της ρομποτικής προσέγγισης είναι πολλαπλά:
- Ακρίβεια και απόλυτος έλεγχος: χάρη στην τρισδιάστατη όραση και τη δυνατότητα μικροχειρισμών.
- Ελάχιστος τραυματισμός: οδηγεί σε μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο και ταχύτερη επούλωση.
- Καλύτερη αιμάτωση ιστών: που μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών, όπως η νέκρωση του δέρματος ή της θηλής.
- Ανώτερο αισθητικό αποτέλεσμα: η τομή είναι κρυμμένη στη μασχάλη και ο μαστός διατηρεί φυσικό σχήμα.
- Ταχύτερη επάνοδος στην καθημερινότητα: λιγότερη νοσηλεία, μικρότερη ψυχολογική επιβάρυνση.
Επιστρέφοντας από την Ιταλία, αισθανόμουν βαθιά την ευθύνη να φέρω στην Ελλάδα αυτή τη νέα προσέγγιση, όχι ως πολυτέλεια, αλλά ως αναγκαία πρόοδο. Η ρομποτική μαστεκτομή δεν είναι απλώς μια νέα τεχνική. Είναι φιλοσοφία. Μια πράξη ιατρικής ακρίβειας, εκτελεσμένη με ανθρωπιά και σεβασμό προς τη γυναίκα που δοκιμάζεται.
Η εμπειρία αυτής της πρώτης επέμβασης στο «Ερρίκος Ντυνάν» δεν αποτελεί μόνο επιστημονικό επίτευγμα. Είναι και μια υπόσχεση για το μέλλον: ένα μέλλον όπου η ασφάλεια, η αισθητική, η ψυχολογία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια θα συμπορεύονται αρμονικά στον δρόμο της θεραπείας.
Ιωάννης Κ. Παπαπαναγιώτου, MD, MSc, PhD
Γυναικολόγος – Χειρουργός Μαστού, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Fellow of Endoscopic and Robotic Breast Surgery
IRCCS, Τορίνο – Ιταλία
