Ελευθερία Β. Ιγνατιάδου
Χειρουργός Μαστού
Διευθύντρια Δ΄ Χειρουργικής Κλινικής Μαστού Ερρίκος Ντυνάν

Ως χειρουργός μαστού, έχω την ευλογία να ζω μια εποχή όπου η τεχνολογία αλλάζει ριζικά τον τρόπο που προσεγγίζουμε τον καρκίνο του μαστού. Η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική χειρουργική και η γενετική προσφέρουν εργαλεία που πριν λίγα χρόνια έμοιαζαν με επιστημονική φαντασία.

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αλλάζει ήδη τον τρόπο που εντοπίζουμε τη νόσο. Εξειδικευμένοι αλγόριθμοι μπορούν να «διαβάσουν» μαστογραφίες με εντυπωσιακή ακρίβεια, εντοπίζοντας αλλοιώσεις που ίσως διαφεύγουν ακόμη και από το πιο έμπειρο μάτι.

Στον τομέα της χειρουργικής, οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές και η ρομποτική υποβοήθηση επιτρέπουν πλέον την αφαίρεση του όγκου με ακρίβεια χιλιοστού, διατηρώντας το σχήμα και τη λειτουργία του μαστού, ενώ μειώνουν σημαντικά τον χρόνο ανάρρωσης. Παράλληλα, η 3D εκτύπωση και η προεγχειρητική εικονική απεικόνιση βοηθούν τον χειρουργό να σχεδιάσει εξατομικευμένα κάθε επέμβαση.

Στο θεραπευτικό πεδίο, η γονιδιακή ανάλυση και η στοχευμένη θεραπεία οδηγούν σε μια νέα εποχή «προσωποποιημένης ιατρικής», όπου κάθε ασθενής λαμβάνει τη θεραπεία που ταιριάζει στο γενετικό προφίλ του όγκου της.

Κι όμως, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι αυτή η πρόοδος, δεν μπορώ να φανταστώ ένα μέλλον όπου μια «έξυπνη μηχανή» θα αντικαταστήσει τον άνθρωπο γιατρό. Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι απλώς μια βιολογική ασθένεια — είναι μια βαθιά ανθρώπινη εμπειρία. Κάθε ασθενής φέρει το δικό της άγχος, φόβο και ελπίδα. Και αυτά δεν τα «διαβάζει» κανένας αλγόριθμος.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εντοπίσει έναν όγκο σε μια εικόνα, αλλά δεν μπορεί να κοιτάξει μια γυναίκα στα μάτια και να της εξηγήσει με κατανόηση και δύναμη τι σημαίνει η διάγνωση. Μπορεί να προβλέψει ποια θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική, αλλά δεν μπορεί να κρατήσει το χέρι της στο χειρουργείο, ούτε να μεταδώσει την ασφάλεια και τη σιγουριά που γεννά η ανθρώπινη επαφή.

Η τεχνολογία είναι και θα παραμείνει σύμμαχός μας — ένα πολύτιμο εργαλείο που κάνει την ιατρική πιο ακριβή, πιο ασφαλή, πιο ελπιδοφόρα. Όμως η ουσία της ιατρικής παραμένει ίδια: είναι η σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, εκείνου που χρειάζεται βοήθεια και εκείνου που έχει τα χέρια και την ψυχή για να τη δώσει.