Του Ζήκου Κέντρου

Διευθυντή τμήματος Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης ΕΝΗC

Κάθε αθλούμενος, ανεξάρτητα με την ηλικία ή το φύλο του, θα πρέπει να υποβάλλεται στον απαιτούμενο προαθλητικό έλεγχο πριν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα άσκησης, καθώς ο προαθλητικός έλεγχος διασφαλίζει τόσο την ποιότητα της υγείας του όσο και το βέλτιστο αποτέλεσμα της άσκησής του. Στις εξετάσεις, οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιούνται ετησίως, περιλαμβάνονται οι εξής:

• Καρδιολογικός έλεγχος
• Πλήρης αθλητιατρική εκτίμηση
• Πελματογραφία
• Εργομετρικός έλεγχος. Περιλαμβάνει δοκιμασίες αντοχής, δύναμης,ελαστικότητας,ισορροπίας.
• Εργοσπιρομέτρηση. Πρόκειται για άσκηση πάνω σε ποδήλατο ή ηλεκτρικό διάδρομο, κατά την οποία ο αθλούμενος αναπνέει μέσα σε ειδική μάσκα, ώστε να μελετώνται το εισπνεόμενο και το εκπνεόμενο οξυγόνο.

Γιατί είναι απαραίτητος ο προαθλητικός έλεγχος;

Οι λόγοι είναι δύο: καταρχάς, η ασφάλεια του αθλούμενου, κι έπειτα, η βελτίωση των επιδόσεων και η επίτευξη στόχων του.

Η ασφάλεια επιτυγχάνεται με τον έλεγχο του καρδιαγγειακού μας συστήματος, όπου καθορίζεται η δυσκολία και η επιτρεπτή ένταση της άσκησης. Επίσης, διασφαλίζεται η ασφάλεια του μυοσκελετικού συστήματος, καθώς μετά τον έλεγχο καθορίζεται το είδος της άσκησης σε σχέση με τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει κανείς, όπως στη σπονδυλική στήλη, στα γόνατα, κ.ά.

Όσον αφορά στην βελτίωση των επιδόσεων, με τον εργομετρικό-εργοσπιρομετρικό έλεγχο καθορίζεται με μεγάλη ακρίβεια το προπονητικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τους στόχους του αθλούμενου.

Έτσι, ο αθλούμενος πρέπει να ακολουθήσει διαφορετικό πρόγραμμα προκειμένου να χάσει λίπος, άλλο πρόγραμμα προκειμένου να βελτιώσει την καρδιαγγειακή του αντοχή και άλλο προκειμένου να τερματίσει γρηγορότερα σε έναν αγώνα δρόμου.

Μπορεί ο φυσίατρος να μας βοηθήσει να επιλέξουμε το κατάλληλο για εμάς άθλημα;

Ναι. Οι προπονητικές ζώνες και το είδος της άσκησης καθορίζονται με τον εργομετρικό έλεγχο, ο οποίος είναι μέρος του προαθλητικού ελέγχου και περιλαμβάνει δοκιμασίες αντοχής, δύναμης, ελαστικότητας  ισορροπίας και εργοσπιρομέτρηση.

O προαθλητικός έλεγχος απευθύνεται στο σύνολο των αθλούμενων:

• Σε αρχάριο αθλούμενο, μπορεί να καθορίσει το είδος της άσκησης που ταιριάζει στο προφίλ του εξεταζομένου βάσει των χαρακτηριστικών του (χορός, αερόβια άσκηση, pilates, βάρη) καθώς και την ένταση αυτής, ώστε να μην προκληθούν τραυματισμοί σε αρθρώσεις ή σε άλλα συστήματα του οργανισμού. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, επιβάλλεται η εκπαίδευση του αθλουμένου στον ενδεδειγμένο τρόπο άσκησης.
• Σε αθλητές επιπέδου ο έλεγχος, πέρα από την αντικειμενική καταγραφή της κατάστασης του αθλητή, μας βοηθά να καθορίσουμε το εξατομικευμένο προπονητικό μοντέλο προκειμένου να βελτιώσουμε την επίδοσή του.
• Ο προαθλητικός έλεγχος έχει εφαρμογή και σε μικρές ηλικίες.Ειδικά μετά την ηλικία των 11 ετών, μπορούμε με ασφάλεια να καθορίσουμε το μυϊκόπροφίλ του παιδιού και να το κατευθύνουμε στο άθλημα που έχει έφεση, το οποίο μπορεί να είναι είτε άθλημα αντοχής ή άθλημα δύναμης.Για παράδειγμα, σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, όπου οι ενεργειακές απαιτήσεις είναι διαφορετικές ανάλογα με τη θέση του παίκτη στο γήπεδο, μέσα από τον εργομετρικό έλεγχο μπορούμε να καθορίσουμε σε ποια θέση μπορεί να αποδώσει καλύτερα ο αθλούμενος, π.χ. επιθετικός ή αμυντικό χαφ.